Tổn thương sụn khớp ở người chơi thể thao quá tải: Glucosamine hay Collagen type 2 không biến tính (Collavant n2) phù hợp hơn?
Chơi thể thao quá tải có thể dẫn đến tổn thương sụn khớp sớm, bắt đầu từ những vi tổn thương và đáp ứng miễn dịch gây viêm tại khớp. Ở giai đoạn này, việc can thiệp đúng cách giúp ngăn chặn thoái hóa khớp tiến triển, đảm bảo sự linh hoạt trong vận động. Hiện nay, Glucosamine và Collagen type 2 không biến tính là hai lựa chọn phổ biến, nhưng đâu là giải pháp phù hợp hơn? Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ sự khác biệt giữa hai hoạt chất này giúp bạn đọc có sự lựa chọn phù hợp nhất!
Vai trò then chốt của Collagen type 2 và Miễn dịch trong thoái hóa khớp sớm ở người chơi thể thao quá tải
Collagen type 2 là thành phần quan trọng chiếm tới 90 - 95% tổng lượng collagen trong sụn khớp, cùng với một lượng nhỏ các collagen khác tạo thành mạng lưới collagen, được ví như "bộ khung nâng đỡ" giúp duy trì cấu trúc và tính toàn vẹn của sụn khớp, giúp sụn dẻo dai, đàn hồi và có khả năng chịu lực tốt .
Collagen type 2 là thành phần quan trọng trong cấu trúc sụn khớp
Khi chơi thể thao quá tải, sụn khớp phải chịu áp lực cơ học và va chạm liên tục, dẫn tới các vi tổn thương. Để khắc phục tình trạng này, tế bào sụn sẽ tăng cường tổng hợp các chất có tác dụng bảo vệ sụn nhưng đồng thời cũng thúc đẩy sản xuất các enzym có khả năng phân hủy chất nền sụn khớp - đặc biệt là collagen type 2, kết quả làm giải phóng “các mảnh vỡ collagen tuýp 2”.
Hệ miễn dịch trong cơ thể nhận nhầm đây là “yếu tố lạ”, kích hoạt phản ứng viêm để loại bỏ nhưng vô tình lại tấn công cả mô sụn lành, phá hủy thêm sụn khớp. Quá trình này diễn biến âm thầm, tạo thành một vòng xoắn bệnh lý dai dẳng và tiến triển thành thoái hóa khớp nếu không được can thiệp kịp thời.
Chính vì vậy, sự phá vỡ collagen type 2 và đáp ứng miễn dịch tại khớp là mắt xích khởi đầu, đóng vai trò then chốt trong tiến trình thoái hóa khớp sớm - tổn thương sụn khớp ở người chơi thể thao quá tải.
Các mảnh vỡ collagen type 2 và đáp ứng miễn dịch gây viêm tại khớp thúc đẩy thoái hóa khớp tiến triển ở người chơi thể thao quá tải.
Người chơi thể thao quá tải nên chọn gì: Glucosamine hay Collagen type 2 không biến tính?
Với người chơi thể thao quá tải, không nên chờ đến khi có chẩn đoán thoái hóa khớp mới bắt đầu điều trị mà cần chủ động bảo tồn cấu trúc sụn ngay từ giai đoạn tổn thương sớm. Những dấu hiệu cảnh báo thường gặp gồm đau khi vận động, ê mỏi, sưng nhẹ quanh khớp, cứng khớp vào buổi sáng… hoặc khi gặp phải chấn thương như rách sụn.
Hiện nay, có hai lựa chọn phổ biến là dùng glucosamine phối hợp cùng chondroitin sulfate và collagen type 2 không biến tính.
Glucosamine có hoặc không kết hợp với chondroitin sulfate được biết đến với vai trò hỗ trợ giảm viêm và tăng tổng hợp các thành phần cấu trúc sụn. Tuy nhiên, phần lớn các kết quả nghiên cứu lâm sàng ghi nhận trên bệnh nhân thoái hóa khớp mạn tính, thiếu các bằng chứng lâm sàng trong giai đoạn tổn thương sụn sớm ở người thể thao quá tải. Mặt khác, một nghiên cứu năm 2005 cho thấy glucosamine không giúp giảm đáng kể nồng độ các sản phẩm phân hủy collagen type 2 trong nước tiểu (uCTX-I, uCTX-II).
Khác với glucosamine, collagen type 2 không biến tính hoạt động theo cơ chế tác dụng khác biệt. Nhờ giữ được cấu trúc tự nhiên, collagen type 2 không biến tính không bị hấp thu sau khi uống mà đi đến ruột và kích hoạt hệ thống miễn dịch tại túi Peyer theo cơ chế “miễn dịch dung nạp đường uống”, giúp ngăn chặn hệ miễn dịch tại khớp chống lại các mảnh vỡ collagen type 2 từ sụn. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh hoạt chất này làm giảm đáng kể nồng độ các sản phẩm phân hủy collagen type 2 đo được ở nước tiểu, cho thấy hiệu quả trong việc bảo vệ và ngăn cản quá trình phá hủy sụn.
Quan trọng nhất, các nghiên cứu sử dụng collagen type 2 không biến tính chủ yếu ghi nhận ở người có các biểu hiện khó chịu tại khớp - giai đoạn sớm của thoái hóa khớp như người chơi thể thao. Theo một nghiên cứu kéo dài 24 tuần trên 96 người chơi thể thao quá tải, việc bổ sung 40 mg collagen type 2 không biến tính mỗi ngày giúp cải thiện đáng kể biên độ vận động và chức năng khớp gối.
Dựa trên các bằng chứng khoa học hiện có, collagen type 2 không biến tính được xem là lựa chọn phù hợp cho người thoái hóa khớp giai đoạn sớm, đặc biệt là những người chơi thể thao quá tải. Việc sử dụng collagen type 2 không biến tính không chỉ giúp cải thiện các triệu chứng khó chịu ở khớp mà còn góp phần làm chậm tiến triển của tổn thương sụn khớp.
Collavant® n2 là collagen type 2 không biến tính chiết xuất từ xương ức gà, sản xuất bởi công ty Bioiberica - Tây Ban Nha. Nhờ quy trình sản xuất nghiêm ngặt, Collavant® n2 giữ nguyên được cấu trúc ba xoắn đặc trưng và hoạt tính sinh học của collagen type 2 dạng tự nhiên. Các nghiên cứu trên mô hình in vivo đã chứng minh được hiệu quả của Collavant® n2 trong giảm viêm khớp và giảm quá trình phân hủy collagen type 2 ở sụn khớp.
Đáng chú ý, theo kết quả nghiên cứu lâm sàng được công bố trên tạp chí Osteoarthritis and Cartilage năm 2024, thực hiện trên 74 người khỏe mạnh bị đau khớp do tập luyện cường độ cao trong 180 ngày đã cho thấy việc sử dụng Collavant® n2 giúp giảm cảm giác đau, cải thiện khả năng vận động và thúc đẩy quá trình phục hồi khớp hiệu quả ở nhóm đối tượng này.
Nhờ cơ chế tác động trực tiếp vào phản ứng miễn dịch - yếu tố then chốt trong tổn thương sụn khớp sớm, collagen type 2 không biến tính như Collavant® n2 được đánh giá là giải pháp phù hợp, an toàn và chủ động giúp bảo vệ sụn khớp hiệu quả cho người chơi thể thao quá tải.