99% vàng của Trái đất đang ở đâu: Giới khoa học tiết lộ sự thật bất ngờ dưới lòng đất

Vàng là một trong những nguyên tố hiếm nhất trên trái đất. Lượng vàng hiện có trên thế giới thu hút sự quan tâm của nhiều người.

Cục Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS) ước tính khoảng 206.000 tấn vàng đã được khai thác từ các mỏ đá và lòng sông trên toàn cầu trong suốt lịch sử. Tuy nhiên, Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) đưa ra con số cao hơn, khoảng 238.391 tấn vàng đã được khai thác. Lượng vàng này vừa vặn trong một khối lập phương có cạnh khoảng 22m.

WGC cho hay, khoảng 45% lượng vàng được sử dụng để chế tác đồ trang sức. Ngoài ra, 22% được giữ dưới dạng vàng thỏi và tiền xu; 17% được lưu trữ tại các ngân hàng trung ương.

USGS ước tính còn khoảng 70.550 tấn vàng nằm trong các mỏ có tiềm năng khai thác kinh tế trên toàn cầu. Các quốc gia có trữ lượng vàng chưa khai thác lớn nhất là Nga, Úc và Nam Phi. Tuy nhiên, trong năm 2024, Trung Quốc là quốc gia khai thác và đưa ra thị trường lượng vàng lớn nhất thế giới.

Theo WGC và công ty tư vấn nghiên cứu Metals Focus, trữ lượng vàng toàn cầu lên tới 60.370 tấn, trong khi tài nguyên vàng ước tính khoảng 145.626 tấn.

Advertisement

Số lượng vàng trên thế giới được nhiều người quan tâm. Ảnh: Kitco

Vàng trong lõi trái đất

Phần lớn vàng trên trái đất không tập trung thành các mỏ lớn hoặc tồn tại trên mặt đất. Theo Đại học California, Berkeley, các hạt và cục vàng nhỏ - không đủ giá trị khai thác - tồn tại rải rác khắp vỏ trái đất, đặc biệt phổ biến trong nước biển và đá lửa. Nồng độ vàng trong vỏ trái đất khoảng 4 phần tỷ. Tất cả các hạt vàng trong vỏ trái đất cộng lại có thể nặng khoảng 441 triệu tấn, theo The Royal Mint.

Con số khổng lồ này vẫn chỉ là một phần nhỏ so với tổng lượng vàng thực sự mà hành tinh nắm giữ. Các nhà địa chất cho rằng lõi trái đất chứa 99% lượng vàng của thế giới, đủ để phủ một lớp dày 0,5m lên toàn bộ hành tinh.

Chris Voisey, nhà địa chất mỏ và nghiên cứu viên tại Đại học Monash ở Úc, giải thích rằng khi trái đất hình thành, phần lớn vàng có sẵn đã chìm vào lõi hành tinh do mật độ cao của kim loại này. 0,5% còn lại được cho là đã “hạ cánh” xuống trái đất trong thời kỳ Va chạm lớn cuối kỷ (Late Heavy Bombardment, từ 4,1-3,8 tỷ năm trước khi trái đất bị thiên thạch tấn công dữ dội).

Lượng vàng trong 0,5% này chính là phần mà các nhà địa chất và chuyên gia thăm dò tài nguyên đã tìm thấy trong đá và tập trung thành các mỏ quặng ngày nay. Kể từ đó, lượng vàng trên trái đất không thay đổi đáng kể. 

Do phần lớn vàng nằm sâu trong lõi và nồng độ trong vỏ rất biến động, việc đo lường chính xác toàn bộ lượng vàng trên hành tinh là "không thể". 

Đại học Göttingen (Đức) đã hé lộ khả năng tồn tại của những nguồn vàng khổng lồ nằm sâu trong lòng trái đất. Các nhà khoa học đã phát hiện dấu vết kim loại quý hiếm Ruthenium (Ru) trong các mẫu đá núi lửa tại quần đảo Hawaii. 

Tiến sĩ Nils Messling từ Khoa Địa hóa học của Đại học Göttingen, xác nhận rằng một phần vàng và các kim loại quý khác - vốn được sử dụng trong ngành công nghiệp như năng lượng tái tạo, có thể đã rò rỉ.

Theo các nhà nghiên cứu, một lượng lớn vật liệu lớp phủ siêu nóng đang trỗi dậy từ ranh giới lõi - lớp phủ để hình thành các đảo đại dương như Hawaii.

Giáo sư Matthias Willbold, đồng nghiên cứu, nhận định những phát hiện cho thấy lõi trái đất không bị cô lập như giả định trước đây. Các nhà nghiên cứu giờ đây có thể chứng minh rằng một lượng lớn vật liệu lớp phủ có nguồn gốc từ ranh giới lõi - lớp phủ và trồi lên bề mặt.

Một số vàng và các kim loại khác được sử dụng trong các ngành công nghiệp như năng lượng tái tạo có thể đã rỉ lên từ sâu bên trong trái đất. Các nhà nghiên cứu vẫn cần xác định liệu quá trình này đã diễn ra hàng triệu năm hay là một hiện tượng địa chất tương đối gần đây.