Ông trùm nước đóng chai trở lại ngôi vị giàu nhất Trung Quốc

Tỷ phú Zhong Shanshan, nhà sáng lập hãng nước Nongfu Spring, vừa tái chiếm ngôi vị người giàu nhất Trung Quốc. Sự trở lại này diễn ra trong bối cảnh đối thủ Wahaha rối ren vì tranh chấp gia đình, trong khi cổ phiếu Nongfu tăng vọt nhờ kỳ vọng phục hồi ngành nước đóng chai.

Ông Zhong Shanshan, 70 tuổi, hiện có khối tài sản trị giá 65,7 tỷ USD, theo ước tính của Forbes, chủ yếu đến từ cổ phần tại công ty nước đóng chai Nongfu Spring. Tính đến thời điểm hiện tại, ông đã vượt qua Trương Nhất Minh – nhà đồng sáng lập ByteDance (công ty mẹ của TikTok) – để đứng đầu bảng xếp hạng tỷ phú Trung Quốc theo thời gian thực.

Sự trở lại ấn tượng này phần lớn nhờ cổ phiếu Nongfu Spring trên sàn Hồng Kông tăng tới 35,8% kể từ đầu năm. Điều này phản ánh kỳ vọng lạc quan hơn về mảng kinh doanh cốt lõi là nước đóng chai, vốn từng gặp khó do cuộc chiến giảm giá vào năm ngoái để thu hút người tiêu dùng tiết kiệm.

Theo chuyên gia Kenny Ng tại công ty chứng khoán Everbright (Hồng Kông), áp lực giảm giá trong năm nay dự kiến sẽ hạ nhiệt nhờ các chính sách của chính phủ Trung Quốc nhằm kiềm chế cuộc chiến giá ở nhiều ngành, từ đó hỗ trợ nền kinh tế đang đối mặt với nguy cơ giảm phát.

Advertisement

Ông Zhong Shanshan

Nongfu Spring đang tận dụng cơ hội thị trường thế nào?

Với vai trò là doanh nghiệp dẫn đầu ngành, Nongfu Spring còn được kỳ vọng hưởng lợi từ xu hướng người dân Trung Quốc tích trữ nước đóng chai trong mùa hè. Ngoài ra, các nền tảng thương mại điện tử cũng đang tung ra nhiều ưu đãi để thúc đẩy dịch vụ giao đồ ăn, qua đó giúp tăng tiêu thụ sản phẩm nước giải khát.

Chuyên gia Jacky Tsang thuộc hãng nghiên cứu Morningstar dự báo doanh thu Nongfu Spring sẽ tăng 13,6% trong năm 2025, đạt 48,7 tỷ nhân dân tệ (tương đương 6,8 tỷ USD). Sự tăng trưởng này không chỉ nhờ nước đóng chai mà còn đến từ mảng kinh doanh trà – một sản phẩm đang có sức mua tốt.

Năm ngoái, doanh thu của Nongfu gần như đi ngang ở mức 42,9 tỷ nhân dân tệ, do công ty gặp phải “thử thách chưa từng có tiền lệ”, theo báo cáo thường niên.

Đối thủ Wahaha đang suy yếu

Cùng lúc Nongfu Spring hồi phục, đối thủ lớn nhất là Tập đoàn Wahaha lại lâm vào khủng hoảng nội bộ nghiêm trọng sau khi nhà sáng lập Tông Khánh Hậu (Zong Qinghou) qua đời vào năm ngoái ở tuổi 79. Trước đó, ông từng bị cáo buộc giàu lên nhờ chơi xấu chính Tông Khánh Hậu, nhưng ông đã phủ nhận.

Sau cái chết của nhà sáng lập, con gái ông là Tông Phú Lệ (Kelly Zong) kế nhiệm vị trí Chủ tịch kiêm CEO. Tuy nhiên, gần đây, một vụ kiện nổ ra khi ba người tự nhận là anh chị em cùng cha khác mẹ với Kelly yêu cầu cô lập quỹ tín thác trị giá 700 triệu USD cho mỗi người.

Phiên điều trần về vụ việc này sẽ diễn ra vào ngày 1/8 tại Tòa án Tối cao Hồng Kông. Trong khi đó, phát ngôn viên Wahaha không đưa ra bình luận. Sự kiện đã khiến hình ảnh tích cực về cố Chủ tịch Zong bị ảnh hưởng, theo nhận định của cựu tổng biên tập Thời báo Hoàn Cầu, Hồ Tích Tiến.

Tranh chấp gia đình ảnh hưởng thế nào đến tương lai của Wahaha?

Theo chuyên gia Kenny Ng, vụ kiện tụng liên quan đến ban lãnh đạo cấp cao sẽ khiến Wahaha bị phân tâm khỏi hoạt động kinh doanh cốt lõi, đặc biệt trong bối cảnh mùa hè – mùa cao điểm tiêu thụ nước giải khát – đang đến gần.

Ngoài ra, hình ảnh thương hiệu cũng bị tổn hại. Wahaha vốn nổi tiếng là “doanh nghiệp quốc dân” với phong cách tiết kiệm, gắn bó gia đình dưới thời ông Zong. Giờ đây, tranh chấp thừa kế đang làm lu mờ những giá trị đó.

Cấu trúc sở hữu hiện tại của Wahaha cho thấy bà Kelly Zong nắm 29,4% cổ phần. Phần lớn nhất – 46% – thuộc về một quỹ đầu tư của chính quyền Hàng Châu. Phần còn lại do nhân viên công ty nắm giữ. Chuyên gia Shen Meng tại ngân hàng Chanson&Co. nhận định rằng các cổ đông nhà nước có thể sẽ can thiệp để ngăn tranh chấp leo thang.

Sự lộn xộn trong nội bộ Wahaha đang tạo cơ hội thuận lợi cho Nongfu Spring vươn lên dẫn đầu thị trường nước giải khát Trung Quốc. Sau thời gian bị chỉ trích vì thiết kế sản phẩm bị cho là “thân Nhật”, khiến cổ phiếu tụt dốc, Nongfu đã lấy lại hình ảnh thông qua cải thiện hoạt động kinh doanh và tránh gây tranh cãi công khai.

Thêm vào đó, việc Trung Quốc tăng cường kiểm soát chiến tranh giá cả sẽ giảm áp lực cạnh tranh trực tiếp lên các hãng như Nongfu. Điều này giúp họ tái tập trung vào chất lượng sản phẩm, thương hiệu và mở rộng kênh phân phối trong mùa cao điểm.

Với doanh thu tăng mạnh, triển vọng sáng sủa và sự suy yếu của đối thủ chính, Nongfu Spring có cơ hội củng cố vị thế dẫn đầu và tiếp tục giữ vững danh hiệu “vua nước đóng chai” tại Trung Quốc.