Ông Trump yêu cầu Apple ngừng sản xuất iPhone tại Ấn Độ

Trong chuyến công du tới Qatar, Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ tuyên bố đã đề nghị Giám đốc điều hành Apple, Tim Cook, dừng việc mở rộng sản xuất iPhone tại Ấn Độ dành cho thị trường Mỹ. Phát ngôn này đe dọa chiến lược toàn cầu hóa chuỗi cung ứng của Apple và làm dấy lên lo ngại về tương lai sản xuất của “Táo khuyết”.

Trong một phát biểu tại Qatar, ông Trump cho biết đã có “vấn đề nhỏ” với Tim Cook – Giám đốc điều hành Apple – vì công ty này đang xây dựng nhiều nhà máy tại Ấn Độ. “Tôi không muốn các ông xây dựng ở Ấn Độ,” ông nói. Ông Trump nhấn mạnh ông muốn Apple tăng sản xuất tại Mỹ thay vì phụ thuộc vào các nước khác.

Lời phát biểu này làm gián đoạn kế hoạch lớn của Apple – chuyển phần lớn dây chuyền sản xuất iPhone phục vụ thị trường Mỹ từ Trung Quốc sang Ấn Độ, nhằm giảm thiểu rủi ro từ căng thẳng địa chính trị và thuế quan.

Apple hiện chưa có cơ sở sản xuất smartphone nào tại Mỹ, mặc dù công ty từng cam kết sẽ tuyển dụng thêm nhân sự trong nước và đầu tư tới 500 tỷ USD vào nền kinh tế Mỹ trong vòng 4 năm.

Trong nhiều năm, Trung Quốc là trung tâm sản xuất iPhone toàn cầu của Apple, nhờ chuỗi cung ứng tinh vi và lực lượng lao động có kỹ năng cao. Tuy nhiên, sau các đợt phong tỏa nghiêm ngặt do Covid-19 và căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, Apple đã bắt đầu đa dạng hóa sản xuất, đặc biệt là chuyển dịch sang Ấn Độ.

Ấn Độ đang trở thành điểm đến hấp dẫn nhờ thị trường tiêu dùng tiềm năng, lực lượng lao động giá rẻ và các chính sách hỗ trợ từ chính phủ. Hiện nay, các nhà máy tại Ấn Độ sản xuất hơn 40 triệu chiếc iPhone mỗi năm, chiếm khoảng 20% tổng sản lượng toàn cầu.

Ngoài ra, Apple đã tăng sản lượng tại Ấn Độ lên gần 60% trong 12 tháng tính đến tháng 3 vừa qua, đạt tổng giá trị sản xuất khoảng 22 tỷ USD.

Advertisement

Ông Trump yêu cầu Apple ngừng sản xuất iPhone tại Ấn Độ

Việc chuyển toàn bộ sản xuất về Mỹ có khả thi không?

Theo các chuyên gia, việc sản xuất iPhone hoàn toàn tại Mỹ là điều “gần như bất khả thi” trong ngắn hạn. Chi phí lao động và sản xuất tại Mỹ cao hơn nhiều so với Ấn Độ, trong khi nước này lại thiếu hụt lực lượng kỹ sư và công nhân có kỹ năng phù hợp cho việc lắp ráp sản phẩm công nghệ cao như iPhone.

Tarun Pathak – Giám đốc nghiên cứu tại hãng phân tích Counterpoint – nhận định: “Đây là chiến thuật quen thuộc của ông Trump: gây áp lực buộc Apple phải nội địa hóa sản xuất. Nhưng để xây dựng lại cả chuỗi cung ứng tại Mỹ không thể thực hiện trong một sớm một chiều.”

Apple hiện có chuỗi cung ứng toàn cầu vô cùng tinh vi và được xây dựng trong nhiều năm, chủ yếu đặt tại châu Á. Việc tháo gỡ hoặc chuyển dịch hoàn toàn khỏi Ấn Độ hay Trung Quốc là điều cực kỳ phức tạp.

Apple đang hợp tác với những ai để sản xuất iPhone tại Ấn Độ?

Hiện nay, phần lớn iPhone “Made in India” được lắp ráp tại nhà máy của Foxconn ở miền Nam Ấn Độ. Ngoài ra, tập đoàn Tata – thông qua việc mua lại mảng kinh doanh của Wistron và điều hành các hoạt động của Pegatron – cũng đóng vai trò là đối tác quan trọng của Apple tại đây.

Foxconn và Tata đều đang mở rộng quy mô sản xuất, xây dựng thêm các nhà máy mới tại Ấn Độ để phục vụ nhu cầu gia tăng. Việc này giúp Apple giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc và tận dụng tối đa chính sách ưu đãi từ chính phủ Ấn Độ.

Tuy nhiên, ông Trump khẳng định ông không phản đối Apple sản xuất cho thị trường Ấn Độ tại chỗ. “Nếu muốn sản xuất cho người Ấn thì các ông cứ làm ở Ấn Độ,” ông nói, đồng thời đề cập đến khả năng đàm phán giảm thuế nhập khẩu giữa Mỹ và Ấn Độ.

Phát ngôn của ông Trump có thể gây áp lực lớn lên chiến lược toàn cầu hóa sản xuất của Apple. Nếu Apple phải thu hẹp sản xuất tại Ấn Độ, công ty sẽ đối mặt với rủi ro tăng chi phí, gián đoạn chuỗi cung ứng và giảm khả năng linh hoạt khi đối phó các biến động địa chính trị.

Trong bối cảnh thị trường Ấn Độ đang phát triển mạnh và trở thành một trong những khu vực tăng trưởng nhanh nhất của Apple, việc buộc phải thay đổi kế hoạch sản xuất có thể ảnh hưởng đến năng lực phục vụ thị trường này.

Tuy vậy, nhiều chuyên gia cho rằng phát biểu của ông Trump mang tính chính trị nhiều hơn là khả thi về mặt kinh tế. Apple vẫn sẽ tiếp tục cân nhắc lợi ích lâu dài và giữ vững định hướng mở rộng chuỗi cung ứng toàn cầu.