3 'thủ phạm' phá gan không phải rượu bia
Đồ ăn vặt, thuốc giảm đau và thừa cân, béo phì là ba yếu tố dễ tàn phá chức năng gan ngoài rượu bia.
Lá gan thực hiện một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của cơ thể con người, đó là loại bỏ độc tố trong khi tiêu hóa thức ăn, đồng thời lưu trữ các dưỡng chất thiết yếu và kiểm soát quá trình trao đổi chất. Mặc dù gan có khả năng tự làm sạch và phục hồi một cách đáng kinh ngạc, theo thời gian, chức năng của nó vẫn có thể suy yếu.
Hầu hết mọi người đều nghĩ chỉ có rượu bia mới gây hại cho gan, nhưng điều đó không hoàn toàn đúng. Dưới đây là 3 thủ phạm khác có thể tàn phá gan ngoài rượu bia.
Đồ ăn vặt
Thức ăn nhanh và các loại đồ ăn vặt chế biến sẵn như bánh quy rất phổ biến vì chúng tiện lợi và dễ gây nghiện. Tuy nhiên, phần lớn các loại thực phẩm này chứa một lượng lớn chất béo không lành mạnh, cùng với hàm lượng đường và muối cao. Việc tiêu thụ thường xuyên thực phẩm nhóm này gây áp lực lớn lên gan.
Do gan không thể xử lý hết lượng "rác" này, nó chuyển phần lớn fructose dư thừa thành chất béo. Sự tích tụ chất béo trong các tế bào gan theo thời gian sẽ dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Nếu tình trạng này kéo dài, NAFLD có thể tiến triển thành xơ gan - một căn bệnh nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng.
Sự kết hợp giữa chất béo chuyển hóa và lượng muối cao trong thức ăn nhanh còn làm tăng nguy cơ béo phì, huyết áp cao và kháng insulin - tất cả đều là những yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về gan.
Nhiều nghiên cứu cho thấy những người tiêu thụ thức ăn nhanh thường xuyên có nguy cơ cao gặp phải các vấn đề sức khỏe liên quan đến gan.
Một lá gan khỏe mạnh cần được bảo vệ bằng cách giảm tiêu thụ đồ ăn nhanh và đồ ăn vặt chế biến sẵn. Hãy chọn ngũ cốc nguyên hạt cùng với trái cây, rau củ tươi và protein nạc làm lựa chọn chính trong chế độ ăn uống của bạn.
Uống thuốc giảm đau hoặc các thuốc khác thiếu thận trọng
Nhiều người thường xuyên phụ thuộc vào các loại thuốc không kê đơn như paracetamol và thuốc kháng viêm để giảm đau cơ hoặc hạ sốt mà không cần hỏi ý kiến bác sĩ. Tuy nhiên, việc lạm dụng thuốc giảm đau trong thời gian dài có thể dẫn đến tổn thương gan.
Gan hoạt động như một bộ lọc của cơ thể, chịu trách nhiệm phân giải tất cả các loại thuốc. Tuy nhiên, khi bạn dùng thuốc quá nhiều, gan sẽ bị quá tải. Điều này có thể làm tổn thương các tế bào gan, dẫn đến tình trạng nhiễm độc gan.
Không chỉ thuốc tây, việc sử dụng liều cao một số loại thực phẩm chức năng từ thảo dược hoặc vitamin cũng có thể gây hại cho gan.
Thừa cân
Lối sống ít vận động và tình trạng thừa cân - đặc biệt là mỡ bụng - làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về gan. Khi bạn không tập thể dục hoặc đã thừa cân, cơ thể dễ phát triển tình trạng kháng insulin, dẫn đến lượng đường trong máu cao và tích tụ chất béo.
Theo thời gian, gan sẽ phát triển bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) do lượng mỡ dư thừa tích tụ. Quá trình tích tụ này dần dần gây viêm mô gan, sau đó dẫn đến xơ hóa và xơ gan. Những tình trạng này ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng gan.
Lối sống ít vận động cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như tiểu đường, cao huyết áp và mỡ máu - tất cả đều có thể gây tổn thương gan.
Cách bảo vệ gan
Ăn uống lành mạnh: Bổ sung nhiều trái cây và rau củ, ngũ cốc nguyên hạt và protein vào chế độ ăn uống. Hạn chế đồ ăn nhanh, đồ uống có đường và đồ ăn vặt chế biến sẵn.
Không tự ý dùng thuốc: Chỉ dùng thuốc giảm đau hoặc thực phẩm chức năng dưới sự giám sát của bác sĩ (và nếu thực sự cần thiết).
Duy trì vận động: Chọn bất kỳ bài tập nào phù hợp với bạn, chẳng hạn như tập gym, đi bộ, chạy bộ, hoặc thậm chí là yoga, nhưng chìa khóa nằm ở sự đều đặn.
Uống đủ nước: Uống đủ nước giúp gan đào thải độc tố. Cố gắng uống 8-10 cốc nước mỗi ngày.
Bỏ thuốc lá: Thuốc lá chứa các độc tố có thể gián tiếp gây hại cho gan. Nếu bạn hút thuốc, hãy bỏ thuốc ngay hôm nay.
Ăn nhiều đường, lười vận động, lạm dụng thuốc giảm đau, nhịn ăn hà khắc, hay tức giận... là những thói quen hàng ngày...