Giá đồng tăng kỷ lục vì thuế nhập khẩu 50% của ông Trump

Kế hoạch áp thuế 50% lên đồng nhập khẩu của Tổng thống Donald Trump đã khiến giá đồng tăng vọt lên mức cao chưa từng thấy. Nhưng đằng sau đó là những hệ lụy có thể ảnh hưởng sâu rộng đến nền kinh tế Mỹ - từ sản xuất, xây dựng cho đến túi tiền của người tiêu dùng.

Thông báo ngày 8/7 của ông Trump về việc áp thuế 50% đối với đồng nhập khẩu từ ngày 1/8 khiến giá đồng tăng sốc 13% chỉ trong một ngày, đạt mức kỷ lục 5,69 USD/pound - mức tăng lớn nhất kể từ năm 1968.

Giới chuyên gia nhận định, thuế nhập khẩu cao như vậy chẳng khác nào một “mức thuế tiêu dùng khổng lồ” đối với các doanh nghiệp sử dụng đồng. Và bởi vì đồng hiện diện trong hầu hết sản phẩm điện tử, xe cộ, hạ tầng… tác động của việc tăng giá sẽ rất lan rộng.

Chưa kể, Mỹ hiện nhập khẩu hơn 50% lượng đồng cần dùng, chủ yếu từ Nam Mỹ, mà việc mở rộng sản xuất trong nước là gần như bất khả thi trong ngắn hạn. Trung bình, phải mất đến 32 năm để một mỏ đồng tại Mỹ từ khi phát hiện đến khi đi vào hoạt động.

Advertisement

Sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ áp thuế 50% đối với kim loại nhập khẩu, giá đồng tiếp tục tăng. 

Thuế đồng sẽ ảnh hưởng như thế nào đến nền kinh tế Mỹ?

Đồng là kim loại thiết yếu, không thể thiếu trong sản xuất thiết bị điện tử, xây dựng, và xe hơi. Mỗi chiếc ô tô sản xuất tại Mỹ chứa hơn 50 pound đồng. Vì thế, khi đồng tăng giá, chi phí sản xuất ở nhiều ngành cũng tăng theo.

Các nhà kinh tế cảnh báo: thuế cao sẽ khiến giá thành sản phẩm đội lên, gây áp lực lạm phát. Trong khi đó, khả năng thay thế đồng bằng vật liệu khác như nhôm là rất hạn chế do nhôm dễ cháy và dẫn điện kém hơn.

Nhiều doanh nghiệp không có lựa chọn nào khác ngoài việc chuyển chi phí cao hơn sang người tiêu dùng. Điều này có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế, đặc biệt trong các lĩnh vực như xây dựng nhà ở hay sản xuất ô tô.

Hiện tại, Mỹ chỉ sản xuất được gần một nửa lượng đồng tiêu thụ, chủ yếu tại bang Arizona. Các quốc gia như Chile, Peru và Canada cung cấp hơn 90% lượng đồng nhập khẩu cho Mỹ.

Vài tháng đầu năm 2025, các doanh nghiệp và nhà đầu tư đã tranh thủ nhập khẩu trước khoảng 400.000 tấn đồng - tương đương 6 tháng dự trữ - nhằm né thuế sắp tới. Nhưng lượng dự trữ này sẽ không kéo dài được lâu.

Các chuyên gia cho rằng, dù có dự trữ tạm thời, Mỹ vẫn phải nhập khẩu thêm trong tương lai. Điều này làm tăng nguy cơ lạm phát trở lại, khi giá đồng cao hơn lan ra toàn chuỗi cung ứng.

Mục tiêu thúc đẩy sản xuất nội địa có khả thi?

Ông Trump tuyên bố áp thuế để giảm phụ thuộc vào nguồn cung nước ngoài, bảo vệ an ninh quốc gia và thúc đẩy sản xuất nội địa. Nhưng thực tế không đơn giản. Việc phát triển mỏ đồng mới có thể mất hàng thập kỷ, chứ không phải chuyện “mở vòi nước là có”.

Một lệnh hành pháp được ký vào tháng 2 mở đường cho cuộc điều tra theo Điều 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962, cho phép Tổng thống áp thuế nếu ngành công nghiệp bị đe dọa. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia đặt câu hỏi về tính hợp lý của lý do "an ninh quốc gia", nhất là khi nguồn cung chủ yếu đến từ các nước đồng minh như Canada.

Trong khi đó, đồng không nằm trong danh sách 50 khoáng sản thiết yếu của Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ năm 2022. Dù vậy, Bộ Năng lượng Mỹ vẫn coi đồng là vật liệu “thiết yếu cho năng lượng”.

Hiện vẫn chưa rõ liệu các doanh nghiệp có hấp thụ chi phí tăng hay sẽ chuyển sang người tiêu dùng. Nhưng theo lý thuyết kinh tế, trong hầu hết trường hợp, người mua cuối cùng sẽ là người gánh phần lớn thiệt hại.

Việc áp thuế 50% là mức quá cao, gây sốc cho giới đầu tư vì họ chỉ dự đoán mức thuế nhẹ hơn. Thuế cao đến vậy có thể khiến giá tăng quá nhanh, làm giảm nhu cầu và ảnh hưởng xấu đến tăng trưởng kinh tế.

Các chuyên gia khuyến nghị rằng, để khuyến khích sản xuất trong nước hiệu quả, cần song song áp dụng các chính sách hỗ trợ như trợ cấp, ưu đãi thuế hoặc đầu tư cơ sở hạ tầng - thay vì chỉ dựa vào rào cản thương mại.