Nga công bố các điều kiện mấu chốt chấm dứt xung đột gửi Ukraine

Trong khuôn khổ vòng đàm phán thứ hai diễn ra tại Istanbul hôm 2/6, phái đoàn Nga đã chính thức chuyển cho phía Ukraine một bản đề xuất hòa bình nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng kéo dài. Văn bản này được soạn thảo dưới dạng bản ghi nhớ, đề ngày 1/6/2025, bao gồm ba phần chính, nêu rõ các điều kiện tiên quyết để kết thúc chiến sự và khôi phục quan hệ giữa hai nước.

Advertisement

Trưởng phái đoàn đàm phán Nga Vladimir Medinsky phát biểu với báo giới sau khi kết thúc đàm phán vòng 2 với Ukraine ở Istanbul. Ảnh: Getty Images.

Công nhận lãnh thổ Nga kiểm soát và quy chế trung lập của Ukraine

Trong phần đầu tiên mang tên “Các điều kiện chủ chốt cho một giải pháp dứt điểm”, Moscow yêu cầu Ukraine và cộng đồng quốc tế công nhận hợp pháp việc sáp nhập các vùng lãnh thổ từng thuộc Ukraine – bao gồm Crimea, hai nước cộng hòa tự xưng Lugansk (LPR) và Donetsk (DPR), cùng các vùng Zaporizhzhia và Kherson – vào Liên bang Nga. Đồng thời, Kiev phải rút toàn bộ binh lính và lực lượng vũ trang khỏi những vùng này.

Nga cũng yêu cầu Ukraine cam kết trung lập, không gia nhập bất kỳ liên minh quân sự nào, không cho phép các nước thứ ba triển khai căn cứ quân sự hay thực hiện các hoạt động quân sự trên lãnh thổ Ukraine. Mọi thỏa thuận quốc tế trái với điều này đều phải bị hủy bỏ, đồng thời Ukraine không được ký thêm các hiệp ước tương tự trong tương lai.

Theo đề xuất, Ukraine cần chính thức tuyên bố từ bỏ vũ khí hạt nhân và mọi loại vũ khí hủy diệt hàng loạt, cũng như cấm tuyệt đối việc tiếp nhận, trung chuyển hoặc triển khai các loại vũ khí này trên lãnh thổ nước mình. Nga cũng đưa ra yêu cầu thiết lập giới hạn về quy mô lực lượng vũ trang Ukraine, số lượng và chủng loại vũ khí, đồng thời yêu cầu giải tán các đơn vị mang tư tưởng cực đoan trong quân đội và lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine.

Ngoài ra, Nga đề nghị bảo đảm đầy đủ quyền lợi, tự do và lợi ích của người gốc Nga và cộng đồng nói tiếng Nga tại Ukraine, bao gồm việc công nhận tiếng Nga là ngôn ngữ chính thức. Kiev cũng được yêu cầu ban hành luật cấm tôn vinh và tuyên truyền chủ nghĩa phát xít, giải tán các tổ chức và đảng phái mang tư tưởng dân tộc cực đoan.

Một loạt yêu cầu khác cũng được Nga đưa ra, bao gồm việc dỡ bỏ toàn bộ các lệnh trừng phạt kinh tế và hạn chế giữa hai nước, giải quyết các vấn đề liên quan đến người tị nạn và đoàn tụ gia đình, từ bỏ mọi yêu sách bồi thường thiệt hại do chiến sự, chấm dứt các hạn chế áp đặt với Chính thống giáo Ukraine, và từng bước khôi phục quan hệ ngoại giao, kinh tế và giao thông – bao gồm cả trung chuyển khí đốt – giữa hai nước cũng như với các quốc gia thứ ba.

Các điều kiện ngừng bắn

Trong phần thứ hai của văn bản, Nga đưa ra hai phương án ngừng bắn. Phương án thứ nhất yêu cầu Ukraine bắt đầu rút toàn bộ quân đội và lực lượng vũ trang khỏi các vùng lãnh thổ mà Nga đã sáp nhập, đồng thời rút khỏi đường biên giới quốc tế phân chia lãnh thổ Nga-Ukraine, khoảng cách cụ thể do hai bên thỏa thuận.

Tài liệu về đề xuất hòa bình được Nga chuyển cho Ukraine hôm 2/6. Ảnh: RT

Phương án thứ hai – được gọi là “giải pháp trọn gói” – yêu cầu Kiev không được tái triển khai lực lượng, trừ các hoạt động nhằm rút quân theo thỏa thuận; chấm dứt động viên và bắt đầu giải ngũ; ngừng tiếp nhận viện trợ quân sự và thiết bị từ nước ngoài, bao gồm cả dịch vụ liên lạc vệ tinh và dữ liệu tình báo.

Ngoài ra, Moscow yêu cầu loại bỏ hoàn toàn sự hiện diện quân sự của các quốc gia khác trên lãnh thổ Ukraine và chấm dứt sự tham gia của chuyên gia nước ngoài trong các hoạt động quân sự. Ukraine cũng phải cam kết không tiến hành các hoạt động phá hoại chống lại Nga và công dân Nga. Một trung tâm song phương để giám sát và kiểm soát chế độ ngừng bắn sẽ được thành lập.

Hai bên cũng cần thực hiện ân xá cho các “tù nhân chính trị” và trả tự do cho thường dân bị giam giữ. Thiết quân luật ở Ukraine phải được dỡ bỏ và ngày bầu cử Tổng thống và Quốc hội Ukraine phải được công bố, với thời hạn tổ chức không muộn hơn 100 ngày kể từ khi thiết quân luật kết thúc. Một thỏa thuận về việc thực thi các điều khoản trong phần đầu tiên sẽ được ký kết.

Lộ trình và thời gian thực hiện

Phần cuối cùng của bản đề xuất vạch ra trình tự và khung thời gian cụ thể để thực hiện các thỏa thuận. Trước hết, hai bên sẽ bắt đầu soạn thảo văn bản hiệp ước. Một lệnh ngừng bắn kéo dài 2–3 ngày sẽ được ban hành để thu gom thi thể binh sĩ trong khu vực chiến sự. Phía Nga sẽ đơn phương bàn giao 6.000 thi thể binh sĩ Ukraine.

Sau đó, một bản ghi nhớ ngừng bắn với thời hạn thực hiện cụ thể sẽ được ký, trong đó ấn định ngày ký kết hiệp ước dàn xếp toàn diện. Một lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày sẽ có hiệu lực kể từ thời điểm Ukraine bắt đầu rút quân, và việc rút quân cũng như thực hiện đầy đủ “giải pháp trọn gói” phải hoàn tất trong vòng 30 ngày này.

Khi đó, Ukraine sẽ tổ chức bầu cử và thành lập các cơ quan chính quyền mới. Hiệp ước chính thức sẽ được ký kết, được Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thông qua bằng một nghị quyết có giá trị pháp lý ràng buộc. Sau đó, hiệp ước sẽ được phê chuẩn, có hiệu lực và được triển khai trên thực tế.